هیچ محصولی وجود ندارد
نمایش بزرگتر
دانلود آموزش جیره نویسی (WUFFDA) کاملا فارسی
دانلود آموزش جیره نویسی (WUFFDA) کاملا فارسی
جیره نویسی علمی بسیار مربوط با تغذیه دام است که اگر به آن به اندازه کافی بها داده شود، باعث اقتصادی شدن فعالیت های دامپروری می شود.
اطلاعات بیشتر
مقدمه ای بر جیره نویسی دام
(این توضیحات صرفا جهت افزایش اطلاعات کاربران می باشد و با مطالب درون پکیج های آموزشی متفاوت است)
جیره نویسی علمی بسیار مربوط با تغذیه دام است که اگر به آن به اندازه کافی بها داده شود، باعث اقتصادی شدن فعالیت های دامپروری می شود.
جیره به خوراکی گفته می شود که احتیاجات یک دام را در 24 ساعت شبانه روز تامین کند، البته در مقدار ماده خشکی که حیوان قادر به مصرف آن باشد. از این رو متخصصین تغذیه با ترفندها و تکنیک هایی و با استفاده از ابزارهای متفاوت اقدام به نوشتن چنین جیره ای می کنند، که برای نوشتن جیره باید شرایط بسیار گوناگونی را مد نظر داشت.
اگر خواسته باشیم مراحل کار جیره نویسی را یکی یکی ذکر کنیم، باید به 3 مرحله عمده اشاره کنیم:
1- شناخت ترکیبات مواد خوراکی: در اولین مرحله شما باید با تجزیه و ترکیبات مواد خوراکی آشنا باشید و اجزاء مواد مغذی خوراک را داشته باشید. به این معنی که بدانید یک ماده خوراکی که شما فصد استفاده در جیره را دارید، چه مقدار انرژی، پروتئین، املاح معدنی، ویتامین و … دارد، که بدون دانستن این اطلاعات تامین احتیاجات غذایی دام امکان پذیر نیست. برای این منظور چندین راه وجود دارد. اولین راه که مطمئن ترین راه برای ارزیابی مواد خوراکی از نظر ترکیبات آن است، فرستادن یک نمونه از خوراک به آزمایشگاه و دریافت نتیجه اطلاعات آن است. با این کار اجزاء مربوط به همان خوراک به شما تحویل داده می شود.
ولی در شرایط عمومی و در شرایط آموزشی، جداولی در کتاب های تغذیه وجود دارد که ترکیبات خوراک را به شما می دهند. یکی از این کتاب ها NRC است که تجزیه مواد خوراکی مورد استفاده در پرورش دام های مختلف از جمله گاو را به شما می دهد. در کل شما با استفاده از این اطلاعات باید بتوانید جیره ای بنویسید که احتیاجات دام را برطرف کند.
2- شناخت احتیاجات دام: در مرحله دوم شما باید بتوانید احتیاجات دام را بشناسید. یعنی این دام با این خصوصیات چه مقدار انرژی، پروتئین، مواد معدنی، ویتامینی و … احتیاج دارد که بهترین شرایط تولیدی را هم داشته باشد. برای دانستن این اطلاعات هم می توان از جداول احتیاجات موجود در کتاب های تغذیه دام استفاده کرد.
در کل اطلاعات مرتبط با جیره نویسی دام، از جمله جداول احتیاجات و جداول آنالیز خوراک، مربوط به کشورهایی است که کار بسیاری بروی این موضوع داشته اند (آمریکا)، و ما از آنها استفاده می کنیم. چون کار کارشناسی در ممکلت ما صفر است و همین موضوع شاید مشکلات بسیاری را برای ما فراهم آورد.
3- متعادل کردن جیره: خوب، حالا در مرحله سوم کار جیره نویسی، شما باید بتوانید با استفاده از خوراک های رایج در محل و اقتصادی و ترکیبات آنها، و همچین با دانستن احتیاجات دام مد نظر، یک جیره ای را متعادل کنید که بتوان به آن گفت جیره؛ یعنی احتیاجات دام را در طی 24 ساعت با توجه به مصرف ماده خشک تامین کند.
حال که شما طبق اصول مراحل بالا را برای نوشتن یک جیره طی کردید، باید یک جدول داشته باشید که به شما بگوید چه مقدار از کدام ماده خوراکی را باید با هم مخلوط کرده و به دام بخورانید.
این مراحل کلی از نوشتن یک جیره اصولی بود، برای نوشتن جیره برای هر دام و حیوانی، شما باید این مراحل را طی کنید. ولی تمرکز ما در اینجا بیشتر بروی گاو است تا حیوانات دیگر. ولی اصول کلی تفاوتی نمی کند، فقط شما باید نکات مربوط به همان حیوان را در ذهن داشته باشید.
دقت کنید که امروزه ابزارهای کاربردی تری مانند نرم افزارهای رایانه ای هستند که کار جیره نویسی را تسهیل می کنند. ولی شما حتماً باید با اصول جیره نویسی با دست آشنا باشید و بعد به سراغ اینگونه نرم افزار ها بروید. برای همین حداقل کلیات جیره نویسی را دست را به طور کامل فرا بگیرید.
جیره نویسی کار نه چندان ساده ای است که فقط با تجربه می توان به کیفیت این کار اضافه کرد. البته مطالعه زیاد هم در رسیدن به موفقیت بی تاثیر نیست. اگر می خواهید جیره نویسی را از طریق آموزش های این وبلاگ یاد بگیرید، کافی است دروسی که به ترتیب ارائه می شود را دنبال کنید و حتماً پس از آن تمرین لازم را داشته باشید. دروس معمولاً علاوه بر عنوان مناسب، با شماره هم از هم تفکیک شده که به دنبال کردن مطالب توسط شما کمک می کند.
(این توضیحات صرفا جهت افزایش اطلاعات کاربران می باشد و با مطالب درون پکیج های آموزشی متفاوت است)
احتیاجات کار جیره نویسی با دست:
در همین ابتدا برای اینکه بتوانید یک جیره نویس خبره شوید، باید بدانید با چه ابزار ها و احتیاجاتی می توان به این هدف رسید. در اصل مانند هر کاری برای جیره نویسی دام شما به ابزارهای کار خود نیاز دارید. برای آموزش جیره نویسی هم ما به شما ابزار هایی را معرفی می کنیم که بهتر است قبل از شروع کار اصلی آنها را تامین کرده باشید تا بعداً با مشکلی روبرو نشوید.
احتیاجات این مبحث را به صورت زیر برای شما تعریف می کنم، که بهتر است به ترتیب آنها را فراهم کنید:
علاقه به کار: اول از هر کاری شما باید به جیره نویسی علاقه داشته باشید، که علاقه هم جز با نیاز بوجود نمی آید. پس بهتر است اول از همه در خود احساس نیاز را درست کنید، هرچند اگر شمایی که در حال خواندن این دروس برای یادگیری جیره نویسی هستید، شاید به این ابزار مهم یعنی احساس نیاز رسیده اید. پس وقت را هدر ندهید و به سراغ دیگر احتیاجات امر جیره نویسی بروید.
زمان: زمان را برای یادگیری جیره نویسی باید بگذارید. این به این معنی است که زمان کافی را باید بگذارید. به شما توصیه می کنم علاوه بر گذاشتن زمان برای خواندن دروس، زمانی را هم صرف تجربه و مطالعه اختصاص دهید و اطلاعات تغذیه ای خود را هم قوی کنید. این کار با خواندن کتاب های تغذیه دام که در بازار کتاب ایران کم هم نیست امکان پذیر است.
کتاب احتیاجات گاوهای شیری: این کتاب همان NRC ترجمه شده به زبان فارسی است. این کتاب ترکیبات مواد خوراکی و احتیاجات گاو ها با شرایط مختلف، بعلاوه نکاتی مفید در زمینه تغذیه دام را در خود گنجانده است. شما برای جیره نویسی برای گاو، احتیاج به اطلاعات این کتاب خواهید داشت. پس آنرا تهیه کنید و نکات آن را به دقت مطالعه کنید. در مورد جیره نویسی برای دیگر دامها و حیوانات شما باید به کتاب های اختصاص داده شده به آنها مراجعه کنید، ولی تمرکز ما در اینجا جیره نویسی برای دام است. ولی در کل اگر شما احتیاجات حیوان خود را داشته باشید می توانید با توجه به ترکیبات خوراک های مختلف یک جیره خوبی را برای او متعادل کنید. که این احتیاجات را حتی می توانید از طریق اینترنت هم پیدا کنید. در این وبلاگ هم سعی می شود تا جای امکان این کار برای شما انجام شود.
مشخصات کامل کتاب مذکور به این صورت است:
نام کتاب: احتیاجات غذایی گاوهای شیری
تالیف: انجمن ملی تحقیقات آمریکا، کمیته تغذیه گاوهای شیری
ترجمه: دکتر ابوالقاسم گلیان، دکتر عبدالمنصور طهماسبی
انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد
ماشین حساب: ماشین حساب برای حساب کتاب کردن اطلاعات جیره لازم و ضروری است. بهتر است یک ماشین حسابی داشته باشید ک امکانات جانبی هم داشته باشید، ولی با یک ماشین حساب ساده هم این کار شدنی است، هر چند امکان دارد وقت شما را بگیرد. در بخش مربوط به آمار و طرح های آماری این وبلاگ سعی می شود که مطالبی هم به آموزش ماشین حساب مهندسی اختصاص داده شود.
موارد دیگر: این موارد دیگر، می تواند شامل خودکار، کاغذ و هر آنچه که به فکرتان می رسد باشد. که حتی با پیش رفتن با ابزار هایی برای تسریع در امر جیره نویسی آشنا می شوید.
اگر احتیاجات کار جیره نویسی با دست را فراهم کرده اید، پس وقت را هدر نداده و از همین الان کار خود را شروع کنید که راهی طولانی در یپش روی دارید.
انواع روش های جیره نویسی:
همانطور که از نوشته های قبلی دانستید، قصد من از این سری آموزشی، یادگیری جیره نویسی با دست است، یعنی سرو کار شما مستقیماً با قلم و کاغذ و اعداد و ارقام است. ولی بهتر است به طور کلی با روش های جیره نویسی آشنا شوید و از روش های ساده و پیشرفته جیره نویسی سر در بیاورید. ولی فارغ از یک نوع روش برای نوشتن یک جیره برای یک نوع حیوان، این تجربه شماست که موفقیت شما را تضمین می کند، نه چیز دیگر. امکان دارد که با مبانی جیره نویسی آشنا باشید، ولی نتوانید یک جیره خوب بنویسید. و در نقطه عکس آن کسی هست که به صورتی عملی جیره ای را متعادل می کند که نیاز های دام ها را در حد عالی برآورده می کند.
هر چند شاید با خود بپرسید که، آیا روش های پیشرفته تری برای متعادل کردن جیره نسبت به روش دستی وجود ندارد؟ که در جواب شما باید گفت: اگر روش های دستی جیره نویسی را یاد گرفتید، آنوقت است که می توانید از ابزار های جدید مانند نرم افزار های رایانه از حداکثر استفاده را ببرید. چون اگر هم از ابزار های جدید استفاده کنید، باز هم به پیش زمینه های جیره نویسی با دست احتیاج خواهید داشت.
روش هایی که من در اینجا قصد توضیح دادن آنها را دارم، عبارتند از:
روش آزمون و خطا
روش حل معادله
روش مربع پیرسون
روش حل ماتریکس
روش جیره نویسی با رایانه
روش آزمون و خطا : خوب، از روش آزمون خطا شروع می کنیم. این روش همانطور که از نامش بر می آید، اینقدر باید اجزاء جیره را بالا و پایین کنید که از آخر احتیاجات دام مورد نظر شما تامین گردد. اول از همه مانند هر روش جیره نویسی ای، احتیاجات دام خود را تعیین کنید که با استفاده از جداول احتیاجات قابل دسترس است. به عنوان مثال در همین کتابی که در قسمت های قبلی معرفی کردم، این جداول موجود است.
پس از آن، شما باید یک ماده خوراکی را برای انرژی خوراک در نظر بگیرید و آن را به عنوان منبع انرژی اولیه در نظر بگیرید. سپس یک ماده خوراکی دیگر برای تامین احتیاجات پروتئنی به جیره وارد کنید. با این کا تعادل انرژی به هم خورده و دوباره باید آن را متعادل کنید. این کار را باید برای هر نوع ماده مغذی انجام دهید. شاید این روش جیره نویسی بسیار سخت و طاقت فرسا باشد که با توجه به روش هایی که از ریاضی بهره می برند، پیشنهاد استفاده از این روش نمی شود.
روش حل معادله : حداقل با دستگاه های دومعادله، دو مجهول می توانیم به روش ساده تری، مواد مغذی خوراک را متعادل کنیم. اگر جزئیات بیشتری را خواسته باشید با این معدلات بدست آوریم، باید کمی آنها را پیچیده تر کرد. یعنی باید چند دستگاه را برای متعادل کردن چند ماده مغذی با هم مخلوط کرد که ای در تمامی روش های جیره نویسی به این طریق صدف می کند. روش پیشرفته حل معادله، همان روش ماتریکسی است که در ادامه توضیح داده می شود.
روش مربع پیرسون : در کل ما برای آموزش جیره نویسی با دست، از این روش استفاده می کنم. مبنای انواع مختلف مربع پیرسون به یک شکل است، یعنی اگر شما طریقه کار با این مربع را یاد داشته باشید، کار شما برای کار کردن با دیگر انواع مربع پیرسون آسان است. به این طریق شما می توانید جیره هایی را متعادل کنید که از کیفیت خوبی برخوردار باشد، ولی شاید کمی زمان شما را بگیرد که برای یادگیری جیره نویسی این زمان را حتماً باید بگذارید.
روش حل ماتریکس : این روش نسبت به روش های دیگر از پیچیدگی بیشتری برخوردار است و به همین ترتیب دقت بالایی هم دارد. این روش به نوعی روش پیشرفته دستگاه معادلات است. یعنی ما به جای دو مجهول، بسته به اینکه چند ماده مغذی را در آن واحد می خواهیم متعادل کنید، چندین مجهول داریم، و به همین دلیل باید تعداد معادلات ما هم با تعداد مجهولات برابر باشد. پس اگر برابر نبود، تعدادی شرط که به ساخته شدن معادله می انجامد، به ماتریکس اضافه می کنیم.
در انتها زمانی که ماتریکس را حل می نماییم، درصد دقیق هر کدام از اجزاء جیره، برای برطرف کردن نیاز دام بدست می آید. که این همان جیره متعادل شده ماست، البته پس از چند تغییر لازمه.
(این توضیحات صرفا جهت افزایش اطلاعات کاربران می باشد و با مطالب درون پکیج های آموزشی متفاوت است)
جیره نویسی را نرم افزار های رایانه ای : این روش یکی از بهترین و مناسبترین شیوه جیره نویسی برای دام است. البته باید اشاره کرد که جیره نویسی با رایانه مستلزم یادگیری اصولی جیره نویسی است. بسیار از متخصصین به این مورد اذعان دارند که حتماً یک فرد جیره نویس باید به روش دستی آشنا باشد، تا بعد به سراغ طرق پیشرفته تر برود. در غیر این صورت جیره ای که تنظیم می گردد از اطمینان بالایی برخودار نیست.
انواع روش های جیره نویسی که در این نوشته به شما معرفی گردید، یک پیش زمینه ای را به شما در مورد این حرفه می دهد. شما باید با مذمون تمامی آنها آشنا باشید تا موفقیت به تنظیم یک جیره خوب با حداکثر مزایا برای دام های خود باشید.
احتیاجات علمی جیره نویسی
اگر می خواهید یک جیره نویس خوبی شوید، باید به علوم پایه در این زمینه مسلط باشید. به عنوان مثال با سیستم های انرژی، مواد مغذی، کارکرد هر کدام در بدن و … تا حدی آشنا باشید. در برخی مواع حد آن بی نهایت است، یعنی با پیشرفتی که هر روزه در این زمینه حاصل می شود، نمی توان حدی از علوم را برای جیره نویسی مطلوب تعیین نمود. ولی در اینجا اگر اطلاعات پایه ای در مورد این موارد داشته باشید کافی است.
اگر می خواهید یک جیره نویس خوبی شوید، باید به علوم پایه در این زمینه مسلط باشید. به عنوان مثال با سیستم های انرژی، مواد مغذی، کارکرد هر کدام در بدن و … تا حدی آشنا باشید. در برخی مواع حد آن بی نهایت است، یعنی با پیشرفتی که هر روزه در این زمینه حاصل می شود، نمی توان حدی از علوم را برای جیره نویسی مطلوب تعیین نمود. ولی در اینجا اگر اطلاعات پایه ای در مورد این موارد داشته باشید کافی است.
شما باید با تقسیم بندی مواد مغذی و اجزاء خوراک آشنا باشید. هر چند کار سختی نیست، با مطالعه چند کتاب می توانید به این هم برسید. ولی به طور خلاصه اگر خواسته باشم خدمت شما توضیحاتی را در این باره داده باشم، باید بگویم که مواد مغذی به دو دسته ماده خشک و رطوبت تقسیم بندی می شود. ماده خشک به مواد آلی و مواد معدنی تقسیم می شود. مواد معدنی خود به دو دسته پر نیاز و کم نیاز تقسیم می شوند و مواد آلی به 4 دسته عمده از مواد مغذی تقسیم می گردند که عبارتند از:
مواد ازته: که خود به دو دسته مواد ازته پروتئینی و غیر پروتئینی تقسیم می شوند.
کربوهیدرات ها: که به دو دسته کربوهیدرات های ساختمانی و غیر ساختمانی تقسیم می شوند.
لیپیدها: که انواع مختلفی دارند.
ویتامین ها: که دو دسته محلول در آب و محلول در چربی هستند.
این تقسیم بندی کلی از مواد مغذی بود که معمولاً برای جیره نویسی حتماً به استفاده از آنها احتیاج خواهید داشت. در این زمینه در بیشتر کتب مربوط به تغذیه دام مباحث خوبی را مطرح کرده است که با مطالعه آنها می توانید به سطح قابل قبولی از این دانش برسید.
حالا که با اجزاء خوراک آشنا شدید، بایستی عملاً در مواد خوراکی مورد استفاده در دام ها آنها را ارزیابی کنید. یعنی از کیفیت هر خوراک از نظر یک ماده مغذی درکی کافی داشته باشید. در اینجا است که اگر این امکان علمی را هم داشته باشید می تواند جیره های خوبی را بنویسید.
برای اندازه گیری هر کدام از مواد مغذی ای که در بالا به آنها اشارۀ مختصری شد، باید از یک سیستم استفاده شود. تقریباً برای بیان انرژی و پروتئین شما باید با این سیستم ها که مقدار نیاز حیوان و همچنین میزان مواد مغذی مورد نظر در خوراک را تعیین می کند، آشنا باشید. برای جیره نویسی شما باید بسته به نوع دام و عوامل دیگر از یک سیستم انرزِی یا دیگر اقلام مواد مغذی استفاده کرده که جیره دام را متعادل کنید. به عنوان مثال برای بیان احتیاج یک دام شیرده به انرژی می توان از سیستم انرژی NEL بهره برد که در قسمت های دیگر به تفضیل در این مورد صحبت خواهیم کرد.
در کل شما نیاز به داشتن یک پیش زمینه کلی و خوب از علوم در این حیطه کاری دارید، و قبل از هر کاری بهتر است مطالعات خود را گسترش داده و از کتابها و مطالب الکترونیکی که از کیفیت خوبی هم برخوردار هستند برای رسیدن به این مقصود حتماً استفاده کنید. این مطالعات تمام شدنی نیست و شما همواره باید اطلاعات خودتان را بروز کنید و از تحقیقات صادق دیگران در امور جیره نویسی خود استفاده کنید.
تناسب برای جیره نویسی:
برای جیره نویسی شما باید از معلومات ریاضی خوبی برخوردار باشید. یکی از آنها مربوط به تناسبِ ریاضی در جیره نویسی است. در قسمت های مختلف جیره نویسی با دست، تناسب مهم و ضروری است، و شما باید حتماً از ماهیت و طرز کار آن آگاه باشید. در این بخش از آموزش جیره نویسی به شما نحوه استفاده ازتناسب در جیره نویسی را یاد خواهم داد.
تناسب را ما از دورانهای تحصیلی قبلی یاد گرفتیم و می دانیم که بوسیله آن می توان مجهولی را بدست آورد. در مسائل مختلف مجهول فرق می کند، ولی چیزی که باید در نظر گرفته شود واحد های آنهاست که باید حتماً یکی باشد (واحد های هر سطر یکی باشد)، در غیر این صورت جوابی که به ما می دهد اشتباه است. برای شروع بهتر است کار را با یک مساله ساده شروع کنیم.
؟: دامی خوراکی معادل 13.6 کیلوگرم را در روز مصرف می کند، اگر در جیره آن 5.30 کیلوگرم یونجه در نظر گرفته شود، این مقدار یونجه چند درصد کل خوراک را تشکیل می دهد؟
برای حل این مساله باید از تناسب کمک گرفت. به این صورت که؛ اگر از 13.6 کیلوگرم کل، 5.30 کیلوگرم آن مربوط به یونجه باشد، از 100 قسمت چند قسمت مربوط به یونجه می شود؟
این تناسب شفاهی ماست، اگر خواسته باشیم آن را به صورت ریاضی بنویسیم، به این طریق می توان آن را نوشت:
ما در اینجا باید X را بدست آوریم که به این صورت بدست می آید (طرفین، وسطین):
(5.3 × 100) ÷ 13.6 = %38.97
عدد 38.97، درصد علوفه یونجه در این خوراک محسوب می شود. شکل کلی تمامی تناسب ها در جیره نویسی به این شکل است، فقط شما باید بسته به سوال تناسب مناسب را انتخاب کنید و از آن استفاده کنید. یکبار دیگر به این نکته اشاره می کنم که حتماً به موضوع همسان بودن واحدهای اعداد توجه کنید. برای نمونه در مثال بالا واحد اعداد موجود در سطل اول، دوتایی کیلوگرم بود، اگر یکی گرم و دیگری کیلوگرم بود، یکی را باید به واحد دیگری تبدیل کنید.
در درس های دیگر از سری دروس آموزش جیره نویسی، به کاربرد تناسب در قسمت های مختلف پی خواهید برد، و می بینیدکه در هر کجا که فکرش را بکنید، تناسب به کارتان می آید، پس آن را همین جا به خوبی بیاموزید.
تبدیل as-fed به DM یا ماده خشک:
در جیره نویسی، آب موجود در اجزاء خوراک، یک عامل مزاحم برای متعادل کردن جیره است. به همین دلیل ما این آب را حذف کرده و مواد غذایی را بر مبنای 100 درصد ماده خشک بیان می کنیم. از آنجایی که هر ماده خوراکی بسته به عوامل مختلف دارای یک درصد خاصی رطوبت است، از همین طریق می توان as-fed یا خوراکی که همانطور است، را به ماده خشک یا DM تبدیل کرد و در محاسبات خود از ماده خشک استفاده کرد.
برای بیان مقادیر مواد مغذی در خوراک، ما از واحد هایی استفاده می کنیم. به عنوان مثال می گوییم که سویا 44% پروتئین خام یا CP دارد. این مقادیر اگر با احتساب رطوبت موجود در خوراک باشد، طبیعتاً مقدار آنها کمتر است. ولی اگر مقدار رطوبت آن را خارج کنیم و بعد مثلاً درصد CP را حساب کنید، این رقم بزرگتر می شود، و این بدلیل افزایش غلظت آن ماده مغذی است.
در نهایت به دلیل اینکه یک ماده خوراکی در شرایط مختلف دارای میزان رطوبت گوناگون است، باید از ماده خشک برای اندازه گیری آن استفاده کرد. پس اول از همه، در ابتدای نوشتن یک جیره باید تمامی مواد خوراکی و مواد مغذی آنها بر مبنای ماده خشک حساب شود.
ولی حالا یک تعریت کلی در مورد as-fed و DM بدهم که شاید تا به اینجای کار با شنیدن این اصطلاحات کمی گیج شده باشید. ولی نگران نباشید چراکه as-fed خوراک همراه با رطوبت است. به این معنی که همچنان که خوراک را شما می بینید و مصرف می کنید دارای مقادیری رطوبت است (یعنی خشک خشک نیست.). ولی DM که از سرنام کلمات Dry Matter گرفته شده است، به معنی ماده تماماً خشک است. یعنی یک ماده خوراکی را که تمام رطوبت آن را با دستگاه آون بگیرید، تبدیل به ماده خشک می شود که هر ماده خوراکی یک درصد ماده خشک دارد و ما این درصد را در جیره نویسی لازم داریم.
پس در این نوشته قصد ما تبدیل ماده تَر (as-fed) به ماده خُشک (DM) است. اگر از درس قبل هنوز تناسب را به یاد داشته باشید، ما در اینجا برای انجام دادن این کار از همان تناسب استفاده خواهیم کرد. برای اینکه آموزش این درس به صورت عملی تر باشد، بهتر است به مثال زیر توجه کنید:
؟: به گاوی در روز 4.5 کیلوگرم کنسانتره با 91% ماده خشک، و 9 کیلوگرم یونجه با 82% ماده خشک داده می شود. درصد هر یک از مواد خوراکی و نسبت علوفه کنسانتره را حساب کنید.
در این سوال شما باید با استفاده از داده هایی که در صورت مساله داده شده است، در انتها درصد علوفه و درصد کنسانتره جیره را حساب کنید. برای اینکار اولین کاری که باید انجام داد، تبدیل کردن مواد تَر خورده شده (as-fed) به ماده خشک است، چون همانطور که گفته شد، مبنای جیره نویسی استفاده از ماده خشک مواد مغذی است. برای اینکار مقدار کیلوگرم هر ماده خوراکی را در مقدار ماده خشک آن تقسیم در 100، ضرب می کنیم تا ماده خشک (DM) بدست آید.
4.5 × (91/100 ) = 4.095 kg مقدار کیلوگرم خشک کنسانتره
با حساب بالا شما ماده as-fed کنسانتره را به ماده خشک تبدیل کردید. یعنی 4.5 کیلوگرم کنسانتره با 91% ماده خشک، معادل با 4.094 کیلوگرم ماده خشک همان کنسانتره است، و طبیعی است که کمی کمتر از عدد قبلی شود. ولی، 100/90 در حساب بالا، همان 90% است که برای بدست آوردن ماده خشک یونجه به شکل زیر استفاده می کنیم:
9 × 0.82 = 7.38 kg مقدار کیلوگرم خشک یونجه
یونجه که در اینجا حکم علوفه ما را دارد هم به ماده خشک تبدیل کردیم. تا اینجای کار اگرچه به تناسب ربطی نداشت ولی یکی از نکات مهم در جیره نویسی تبدیل as-fed به DM است. یعنی ماده همراه با رطوبت را به ماده خشک تبدیل کردیم. که این کار به زبان ساده تر از ضرب میزان ماده خوراکی در درصد ماده خشک همان ماده خوراکی بدست می آید. البته باید توجه کنید که درصد رطوبت یا ماده خشک ماده خوراکی را به عدد اعشاری تبدیل کنید و سپس در مقدار خوراک ضرب کنید که در مورد یونجه این کار واضحتر صورت گرفت.
تا این مرحله کار تبدیل ماده تر به ماده خشک تمام شد. ولی حالا می خواهیم درصد کنسانتره به علوفه را در خوراک حساب کنیم. پس مقدار کل اعداد بدست آمده از دو عبارت بالا را با هم جمع می کنیم، تا مقدار کل ماده خشک این جیره بدست آید. این برای محاسبه درصد اجزاء جیره مورد نیاز است.
4.095 kg + 7.38 kg = 11.475 kg مقدار ماده خشک کل خوراک
حال در این مرحله مقدار موارد بالا که به کیلوگرم است را می خواهیم به درصد تبدیل کنیم. اینجاست که باید از تناسب بهره ببریم. پس تناسب برای محاسبه درصد کنسانتره در جیره را به این صورت می نویسیم:
برای احتساب درصد ماده خشک یونجه در جیره هم از تناسب زیر استفاده می کنیم:
در انتها مقدار X از تناسب اول، مقدار 35.70% می شود و از تناسب دوم 64.34% می شود که مجموعاً تقریباً برابر 100% می شود. این بدین معنی است که درصد کنسانتره در جیره 35.70 و درصد علوفه در جیره 64.34 است.
با انجام کارهای بالا ما توانستیم در انتها درصد کنسانتره و علوفه جیره را محاسبه کنیم، البته بر مبنای ماده خشک که اصل در جیره نویسی ماده خشک (DM) است نه ماده تَر.
(این توضیحات صرفا جهت افزایش اطلاعات کاربران می باشد و با مطالب درون پکیج های آموزشی متفاوت است)
غلظت انرژی خوراک چیست؟
برای نوشتن یک جیره کامل شما باید با مفهوم غلظت انرژی آشنا باشید. غلظت انرژی نشان دهنده میزان انرژی در یک کیلوگرم از ماده خوراکی است که برای کیفیت یک خوراک بر مبنای انرژی بیان می گردد. برای اینکه بتوانید یک جیره را متعادل کنید، اول باید احتیاجات حیوان را تعیین کنید، یکی از مهمترین نوع احتیاجات یک دام، احتیاج مربوط به انرژی است که زمانی که حسابش می کنید، به آن غلظت انرژی در خوراک اطلاق می شود.
به مقدار انرژی برحسب یک سیستم در واحد وزن، غلظت انرژی می گویند. این تعریف کاملی از غلظت انرژی بود که مفهوم آن را به شما می رساند. یعنی فرض کنید یک کیلوگرم از یک ماده خوراکی دارید، که در این یک کیلو مقدار 1.28 مگا کالری انرژی خالص شیردهی (NEL) در آن وجود دارد. مکاکالری واحد انرژی، NEL سیستم انرژی است که در این مثال به آن اشاره شد. در مواقع مختلف ممکن است از واحدها و سیستم های مختلف استفاده شود. مثلاً در گاوهای پرواری و تلیسه و گوساله ها، ما از سیستم ME یا انرژی قابل سوخت و ساز بهره می بریم.
برای تعیین غلظت انرژی یک ماده خوراکی باید از جداول مربوطه استفاده شود. در کتابی که بنام “احتیاجات غذایی گاوهایی شیرده” معرفی گردید، در فصل انتهایی تمام مواد مغذی خوراک های معروف را در آن ذکر کرده است. البته برای بدست آوردن نتیجه مطلوب تر در امر جیره نویسی، شما باید از مقادیر مواد مغذی مربوط به همان ماده خوراکی استفاده کنید. یعنی اگر می خواهید از یک ماده خوراکی برای متعادل کردن جیره استفاده کنید، بهتر است اول آن را به آزمایشگاه داده تا آنالیز کاملی از آن ماده خوارکی را به شما بدهند. این مطمئن ترین کار است. ولی در این سری آموزشی و در خیلی از مواقع مواد خوراکی استاندارد، از اطلاعاتی که در انتهای این کتاب نوشته شده است تبعیت می کنند. پس اگر غلظت انرژی جو یا گندم یا هر ماده خوراکی دیگر را می خواهید از کتاب بدست آورید، باید به فصل انتهایی کتاب به نام “ترکیبات مواد خوراکی” مراجعه کرده و از آنجا انرژی خوراک مورد نظر را بدست آورید.
حالا که انرژی مواد خوراکی مورد نظر خود را بدست آوردید، باید با توجه به آنها و میزان مصرف ماده خشک حیوان، جیره این را متعادل نمایید و غلظت انرژی مورد نیاز حیوان را در خوراک وی، با توجه به مصرف ماده خشک بدست آوریم.
پس غلظت انرژی یک عدد است که دارای واحد برای همان سیستم انرژی است، که در کیلوگرم ماده خشک خوراک حساب می شود. البته دقت کنید که نحوه نوشتن واحدها به صورت اندیس بالا است.
نسبت علوفه به کنسانتره در جیره
یکی از مشخصات اصلی در جیره نویسی، نسبت علوفه به کنسانتره است. مواد غذایی در مبحث خوراک دام نشخوارکننده به دو دسته علوفه و کنسانتره تقسیم می شود. به عنوان مثال کنجاله ها را جزء مواد مغذی متراکم یا کنسانتره در نظر می گیرند. این نسبت بسته به نوع و شرایط دام باید مورد توجه قرار گیرد و در جیره نویسی حتماً جزئی از ملاک های تعیین مواد خوراکی باید باشد.
زمانی که جیره نویسی را برای نشخوارکنندگان انجام می دهید، اول باید احتیاجات دام را تعیین کنید. به عنوان مثال به چه مقدار انرژی نیاز دارد و میزان پروتئین مورد نیاز این حیوان چقدر است. پس از آن با توجه به در اختیار داشتن نوع خوراک در منطقه و قیمت آن، مواد خوراکی ای را برای متعادل کردن جیره در نظر می گیریم. انتخاب مواد اولیه براساس نحوه تامین و قیمت فقط دو عامل تعیین کننده بود، یکی دیگر از این عوامل محسوب شدن آن خوراک به عنوان علوفه است یا خوراک متراکم (کنسانتره).
نسبت علوفه به کنسانتره در جیره را با دو عدد نشان می دهند، که ممکن است اولی نسبت علوفه و دومین عدد نسبت ماده متراکم خوراک از صد درصد باشد. مثلاً، 60 به 40 (60:40) که نشان دهنده 60% علوفه و 40% کنسانتره از کل خوراک است.
معمولاً در خوراک دام ها بسته شرایط دام، نسبت علوفه از یک میزانی نباید کمتر شود. بعنی علوفه حتماً باید جزئی از خوراک باشد. چون NDF موجود در علوفه است که سلامت شکمبه را تضمین می کند و علوفه خوراک اصلی حیوان نشخوار کننده است.
در حیوانات کم تولید علوفه به تنهایی احتیاجات دام را برای تولید شیر تامین می کند. ولی دام های پرتولید نیازشان فراتر از مصرف علوفه به تنهایی است. این بدین دلیل است که ظرفیت دستگاه گوارش حیوان محدود است. پس اینجاست که باید از مواد متراکم یا کنسانتره استفاده کرد.
نحوه تامین احتیاجات حیوان
هدف از نوشتن یک جیره مناسب، تامین احتیاجات حیوان در حدی است که بتواند نیازهای آن را برای تولید و نگهداری آن تامین کند. این احتیاجات شامل انرژی، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی هستند. ولی عمده مواد مغذی که در امر متعادل کردن جیره دخیل هستند، انرژی و پروتئین هستند. پس ما زمانی که می خواهیم به شیوه دستی اقدام به جیره نویسی کنیم، می بایست اول این دو قلم را متعادل کنیم. سپس در انتها با تعیین مقدار مواد معدنی و ویتامینی مورد نیاز، در صورت کمبود از مواد مکمل استفاده می کنیم.
در قسمت های قبلی با غلظت انرژی آشنا شدید، و دانستید که باید با توجه به خصوصیات و شرایط فیزیولوژیکی حیوان، نیازهای آن را بدست آوریم که نیاز انرژی، به غلظت انرژی، معمولاً با واحدهای مگاژول و مگاکالری بیان می شود. در خوراک هرچه مقدار چربی افزایش پیدا کند، غلظت انرژی آن هم بیشتر می شود. این بدین دلیل است که چربی ها 2.25 برابر بیشتر از مواد انرژی زای دیگر مانند کربوهیدرات ها انرژی تولید می کنند.
ما برای یک دام جیره را متعادل نمی کنیم، بلکه برای یک گله دام جیره نویسی را انجام می دهیم. به همین دلیل اگر ما دام هایی داشته باشیم که با شرایط یکسان، تولیدات مختلفی داشته باشند، باید غلظت انرژی را کم یا زیاد کنیم. زیرا معمولاً دامها از نظر میزان مصرف خوراک در روز محدودیت دارند. ما به عنوان یک جیره نویس باید بتوانیم مقدار مواد مغذی مورد نیاز دام ها را با توجه به میزان خوراک قابل مصرف آنها تامین نماییم. که اولین گام در جیره نویسی دستی، مشخص کردن مقدار ماده خشکی است که دام با توجه به شرایط مختلف فیزیولوژیکی مصرف می کند.
پس دام هایی که به دلیل تولید بالا احتیاج به مواد مغذی (انرژی و پروتئین) بیشتری دارند، ولی از نظر میزان مصرف خوراک محدودیت دارند، باید جیره با غلظت بیشتری از نظر انرژی و پروتئین به آنها خوراند. که در نهایت باعث تامین احتیاجات آنها می گردد.
برای انتخاب مواد خوراکی برای تامین احتیاجات دام، نباید مواد خوراکی به صورت تصادفی انتخاب شود. ابتدا باید شرایط دام را خوب سنجید، و سپس اقدام به انتخاب مواد خوراکی برای استفاده در امر جیره نویسی کرد. این شرایط مانند تولید شیر، افزایش وزن، وضعیت آبستنی و … هستند که باید در انتخاب مواد خوراکی، مد نظر قرار گیرند.
مروری بر قسمتهای مختلف کتاب احتیاجات غذایی گاوهای شیری
همانطور که مستحضرید، کتاب احتیاجات غذایی گاوهای شیری تالیف انجمن ملی تحقیقات آمریکا، منبع ما برای یادگیری و همچنین متعادل کردن جیره های غذایی برای گاوهای شیری است. البته اصول جیره نویسی برای تمامی حیوانات اهلی به یک شیوه است. که ما در اینجا به متعادل کردن جیره برای گاوهای شیری می پردازیم. این کتاب دارای بخش های مختلفی است که در این نوشته می خواهیم با هم نگاهی گذرا به قسمت های آن داشته باشیم.
اول از همه باید گفت که این کتاب دارای 7 فصل به قرار زیر می باشد:
مقدمه
احتیاجات مواد غذایی و علائم کمبود آنها
جنبه های ویژه تغذیه گاو شیری
جیره نویسی
معادلات پیش گویی
جداول احتیاجات برای مصرف ماده خشک و مواد مغذی
ترکیبات مواد خوراکی
در بخش مقدمه کتاب(فصل اول)، در مورد اهمیت پرورش گاو شیری و تامین مواد مغذی مورد نیاز آنها صحبت شده است. ولی شروع اصلی کتاب از فصل دوم است، که در مورد احتیاجات مواد غذایی و مصرف ماده خشک و علام کمبود مواد مغذی به صورت اجمالی همراه با معرفی منابع بیشتر توضیح داده شده است. فصل دوم عمده بخش تئوری کتاب را تشکیل می دهد که برای یک جیره نویس خبره خواندن چندین باره آنها واجب است. پس به شما پیشنهاد می کنم که به صورت داستان وار هم که شده یک زمانی را برای مطالعه قسمت های تئوری کتاب بگذارید.
در فصل سوم که بنام جنبه های ویژه تغذیه گاو شیری نامگذاری شده است، به اتفاقات و اختلالات تغذیه گاو شیرده اشاره کرده است که بی ربط با تغذیه نیست. بیماری های از قبیل کتوز، تب شیر، ورم پستان، بیماری چاقی گاو، جفت ماندگی، کزاز علفی و … که همگی جزئی از اختلالات متابولیکی مربوط به تغذیه گاو شیری می شود.
برای یک جیره نویس بسیار ضروری است که به این مباحث به طور کامل آشنایی داشته باشد. با توجه به ظرفیت ژنتیکی تولیدی در دام های شیرده، تغذیه صحیح در امر اجتناب از این بیماری ها نقش مهمی را بازی می کند. که البته مطالعه و تحقیق مداوم را می طلبد.
در انتهای فصل سوم به مواد افزودنی به خوراک از قبیل هورمون ها، آنتی بیوتیک ها و آیونفرها اشاره شده است.
در فصل چهارم، فصل جیره نویسی، کار را با تعریف جیره شروع کرده و با توضیحات بعدی در جهت امر جیره نویسی کار را ادامه داده است. در این فصل شما با مسائل ریاضی مربوط به جیره نویسی آشنا می شوید. در اینجا نحوه محاسبات احتیاجات غذایی دام ها از طریق جداول را توضیح داده است و همچنین در آخر این فصل به جیره نویسی با رایانه اندک اشاره ای نموده است.
در فصل پنجم موسوم به معادلات پیشگویی، به عبارات و معادلاتی اشاره دارد که در جهت کمک به تهیه برنامه های رایانه ای، برای محاسبه انرژی، پروتئین، کلسیم، فسفر و ویتامین A و D گاو شیری کاربرد دارد. به دلیل اینکه این مواد مغذی نام برده شده، مواد اصلی خوراک و دخیل در امر جیره نویسی را تشکیل می دهند، در معادلات پیشگویی و کلاً جیره نویسی تمرکز بیشتر بر این عوامل است.
و اما می رسیم به فصل ششم، که جداول احتیاجات برای مصرف ماده خشک و مواد مغذی را در خود گنجانده است. قسمت اصلی و کاربردی برای جیره نویسی همین بخش های ششم و هفتم است. در این بخش شما احتیاجات دام را طبق جداولی که طی مطالعاتی تهیه شده است بدست می آورید. این کار ابتدا با نیاز ماده خشک حیوان انجام می شود که ما بدانیم این حیوان با شرایط فیزیولوژیکی خاص، در روز قادر به خوردن چند کیلو خوراک برحسب ماده خشک می باشد، و سپس بر مبنای این رقم غلظت انرزی و غلظت دیگر مواد مغذی را در مقدار مشخصی خوراکی تامین نمود. کار عملی جیره نویسی ما هم از این فصل آغاز می گردد.
در فصل هفتم شما مواد مغذی موجود در خوراک های مختلفی که به عنوان یک ماده مغذی به گاو خورانده می شود را می بینید. به عنوان مثال ما از طریق جداول موجود در فصل قبلی توانستیم احتیاج یک دام به انرژی را پیدا کنیم. حال باید با جداول موجود در فصل هفتم به انرژی موجود در مواد خوراکی برسیم که می خواهیم در امر جیره نویسی از آنها استفاده کنیم.
این فصل با نام ترکیبات مواد خوراکی، یک راهنمای کلی برای تعیین ترکیبات مواد مغذی خوراک می باشد. این مواد خوراکی با توجه به این که متناسب با کشور آمریکا تهیه شده است، ممکن است با چیزی که ما در ایران مصرف می کنیم تفاوت داشته باشد. برای همین معیار اصلی در تعیین ترکیبات مواد خوراکی، آزمایشگاه است که انرژی، پروتئین، کلسیم، فسفر و… یک ماده خوراکی به به دقت برای ما اندازه گیری نماید. ولی در این دنبالۀ آموزشی ما به همین اعداد و ارقام موجود در این فصل اکتفا کرده و از آنها برای جیره نویسی با دست استفاده می کنیم.
تا اینجا توضیحات اجمالی در مورد فصول کتاب “احتیاجات غذایی گاوهای شیرده” را خواندید، و دانستید که این کتاب به چه طریقی نگارش شده است. که ما برای جیره نویسی با دو فصل آخر آن بیشتر کار داریم. خود این دو فصل و طرز استفاده از جداول آنها را هم در نوشته های دیگر دنبال کنید.
استفاده از جداول ترکیبات مواد خوراکی در جیره نویسی
همانطور که گفته شد، دانستن ترکیبات مواد غذایی جزئی از اطلاعات لاینفک جیره نویسی است. چون ما می خواهیم بر مبنای احتیاج حیوان و همچنین ترکیبات مواد خوارکی اقدام به نوشته جیره برای تامین احتیاجات آن حیوان کنیم. در نوشته امروز در مورد نحوه استفاده از جداول ترکیبات مواد خوراکی در جیره نویسی صحبت خواهیم کرد، که منبع آن هم کتاب "احتیاجات غذایی گاوهای شیری" است.
در فصل آخر کتاب احتیاجات غذایی گاوهای شیری، شما با جداولی روبرو می شوید که تمامی اجزای یک نوع خوراک، که در جیره نویسی قصد متعادل کردن آن را داریم را آورده است. به عنوان مثال در مورد دانه جو، مقدار پروتئین، انرژی با واحدهای مختلف، املاح معدنی، ویتامین های آن و دیگر ترکیبات آن را به شما می گوید. برای تمام خوراک هایی که به عنوان ماده غذایی و قابل خوردن برای دام های مختلف استفاده می شود، می توانید همچین اطلاعاتی را بیابید. مثلاً برای یونجه، کاه گندم، انواع کنجاله ها، انواع دانه ها، انواع علوفه ها و…
فصل هفتم کتاب –ترکیبات مواد خوراکی- که از صفحه 227 شروع می شود، حاوی 3 جدول است که اولین جدول آن، جدول اصلی را تشکیل می دهد. در ابتدای این فصل اطلاعاتی را بیان کرده است که بهتر است آن را مطالعه بفرمایید.
جدول اول با شماره 1-7 جدول ترکیبات مواد غذایی متداول در جیره روزانه گاوهای شیری براساس 100 درصد ماده خشک است. به این 100 درصد بسیار توجه کنید. این بدین معنا است که اگر یک ماده خوراکی داشته باشیم که بخواهیم مقدار پروتئین آن را بدست آوریم، اول باید معادل ماده خشک آن را حساب کنیم و بعد وارد محاسبات جیره نویسی کنیم. این به این خاطر است که یک ماده خوراکی در موقعیت ها و مکان های مختلف دارای درصد رطوب متفاوتی است که ما باید یک معیار تقریباً متعادل برای همه و همه جا درست کنید، این معیار همان درصد ماده خشک برمبنای 100% است.
در این جداول هم معیار 100% ماده خشک است. یعنی اگر می گوید فلان ماده غذایی حاوی 15% CP است، شما باید آن ماده خوراکی را کاملاً خشک شده تصور کنید تا از 100 واحد مقدار 15 واحد CP به آن تعلق گیرد. برای بقیه مواد خوراتی و مواد مغذی هم به همین منوال است.
در جدول 7.1 به چند مورد باید توجه کنید. یکی از این موارد این است که؛ به دلیل اینکه هر ماده خوراکی دارای اجزاءِ بسیاری برای نشان دادن به شماست، اجزاء هر خوراک به یک صفحه محدود نمی شود و در 3 صفحه گنجانده شده است. به عنوان مثال، سیلاژ که در صفحه 228 با شماره ورودی 010 مشخص شده است و در روبروی آن از ماده خشک تا پروتئین خام آن را به شما نشان داده است، بقیه جزئیات این قلم خوراک (سیلاژ) در صفحات 229 و 230 درج گردیده است که شماره ورودی هر خوراک، شما را در رسیدن به خواسته خود یاری می دهد.
در اصل شما باید هر سه صفحه را جداول دنبالۀ هم تصور کنید و به اصطلاح این جدولی با عرض بسیار است و این به دلیل همان اجزاء مواد غذایی زیادِ یک ماده خوراکی است.
در مورد ساماندهی این خوراک ها شما باید به این مورد دقت کنید که چون این کتاب از انگلیسی به فارسی برگردانده شده است، هیچ نظمی برای پیدا کردن یک ماده خوراکی وجود ندارد و برای یک فرد مبتدی شاید درهم و برهم باشد. اصل ساماندهی خوراک ها براسال حرف انگلیسی ابتدای آنها در نام لاتین آنهاست. مثلاً یونجه که به انگلیسی به Alfafa معروف است به دلیل دارای بودن اولین حرف لاتین A، به طبع باید اولین قلم از مواد خوراکی موجود در این جدول باشد، که هست!
جدول 7.1 در صفحه 304 به اتمام می رسد و جدول 7.2 از صفحه 305 شروع می شود. این جدول ترکیبات مکمل های عناصر عمده یا پر مصرف برای گاوهای شیری براساس 100% ماده خشک را نشان می دهد. همانند جدول 7.2 ترکیبات مواد مکمل را نشان می دهد، ولی با این تفاوت به دلیل این که مکمل های معدنی اصولاً فاقد ویتامین ها یا برخی مواد مغذی دیگر هستند، از ستون های این جدول کاسته شده و محدودتر است. در این جدول حدود 40 نوع مکمل عناصر عمده فهرست شده است.
آخرین جدول در این فصل، جدول 7.3 است که پروتئین غیر قابل تجزیه پاره ای از مواد خوراکی در شکمبه را نشان می دهد. از آنجایی که یکی از اصول جیره نویسی معیار پروتئین غیر قابل تجزیه در شکبمه است، این جدول در این مواقع بکار می آید.
ما در این دوره آموزشی جیره نویسی بیشتر با جدول شماره 7.1 کار خواهیم داشت و همچنین از اطلاعات مکمل های معدنی موجود در جدول 7.2 هم استفاده خواهیم کرد.
نکاتی که باید در هنگام استفاده از این جداول مد نظر قرار دهید، در یک جیره نویسی بدون عیب بسیار مفید است. به عنوان مثال برای برداشتن اعداد و ارقام از این جداول حتماً باید به واحدهای آنها دقت کنید. واحدها ممکن است برای هر نوع ماده مغذی اعم از انرژی، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی فرق کند. همچنین باز خود این مواد می توانند واحدهای گوناگونی داشته باشند که بسته به موقعیت دام ها و شرایط دیگر باید اعداد با واحد های مناسب را برداشت.
در نهایت ما پس از اینکه بوسیله جداول تعیین احتیاجات دام، که در قسمت های دیگر در مورد آنها توضیحات تکمیلی داده خواهد شد، احتیاج دام را تعیین کردیم، حال باید با توجه به مقدار موجود هر ماده مغذی در انواع و اقسام خوراک، جیره ای را متعادل نماییم و به خورد دام دهیم، تا احتیاجات او را تامین کند و علاوه بر آن خوراک اضافی هم به آنها داده نشود.
برای استفاده از این جداول، داشتن یک ذهنیت کلی در مورد روند جیره نویسی امری حیاتی است که در بخش های بعدی در مورد آنها به تفضیل سخن به میان می آوریم.